غربال‏سازی و شناسایی سویه کارا در جذب اکسی‏آنیون‏های سلنیوم به منظور تصفیه زیستی فاضلاب

مقدمه: سلنیوم، عنصری با فعالیت‏های آنتی‏اکسیدانی است که در همئوستاز هورمون تیروئید، ایمنی و باروری نقش دارد. با وجود این،‏ مسمومیت با سلنیوم (سلنوز) موجب ایجاد مشکلاتی برای انسان از جمله اختلالات سیستم عصبی، مشکلات معدی- روده‏ای و ریزش مو می‏‏شود. از‏ این ‏رو، ‏این مطالعه با هدف غربال‏سازی جاذب زیستی باکتریایی مناسب به‏منظور حذف آلاینده ‏سلنیوم از فاضلاب انجام شد. ‏‏‏ مواد و روش‏‏ها: در این پژوهش، در ابتدا با استفاده از محیط کشت لوریا برتانی آگار تغییر یافته (mlba) با غلظت معینی از نمک سلنات سدیم، جداسازی جدایه‏های باکتریایی از سه نمونه پساب و لجن جمع‏آوری شده از کارخانجات صنعتی خوزستان، انجام شد. پس از تعیین حداقل غلظت مهاری (mic) و حداقل غلظت کشندگی (mbc)، میزان جذب و درصد کارایی پاکسازی فلز (%re) با استفاده از نمونه‏های فعال و غیر فعال متابولیسمی یکی از جدایه‏های کارا و توسط دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی بررسی شد. شناسایی، با روش‏های ریخت‏شناختی‏، بیوشیمیایی و مولکولی انجام شد. ‏‏‏ نتایج: از میان 73 جدایه ‏باکتریایی به‏دست آمده در مرحله ‏اول، 8 جدایه ‏مقاوم به اکسی‏آنیون سلنات به‏دست آمد. در‏ این‏ میان‏ جدایه ‏ams1-s8 به‏ترتیب با mic و mbc معادل با 600 و 1200 میلی‏مولار برای مطالعات بیشتر انتخاب شد. نتایج به‏دست آمده در مرحله ‏تعیین مکانیسم جذب نشان داد که میزان جذب در نمونه ‏فعال متابولیسمی از نمونه‏های غیر فعال بیشتر است. بر اساس نتایج شناسایی مشخص شد که این جدایه، به جنس enterobacter تعلق دارد. این جدایه با شماره ثبت jq818822 در بانک جهانی ژن، ثبت شده است. ‏‏‏ بحث و نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد که زیست توده فعال جدایه ‏منتخب، بیش‏ترین میزان جذب و %re را داشته و در میان سایر جدایه‏ها، مقاومت نسبی بالایی در برابر سلنات دارد. بنابراین، می‏تواند گزینه‏ای کمابیش ایده‏آل برای اصلاح زیستی محیط‏های آلوده باشد. ‏‏‏